-
យូមែនរ៉ៃត៍វ៉ច្ឆអំពាវនាវឲ្យកម្ពុជាកែសេចក្ដីព្រាងច្បាប់សហជីពស្របតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិ
- ថ្ងៃចេញផ្សាយ ៩-មិថុនា-២០១៥
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) ចាត់ទុកសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសហជីព ថាជាមហន្តរាយមួយដល់សិទ្ធិមនុស្សរបស់កម្មករ។ តំណាងសហជីពកម្មករថា ច្បាប់នេះមានការរឹតត្បិតលើការបង្កើតសហជីព។អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ នៅថ្ងៃទី៨ មិថុនា ចេញសេចក្ដីអំពាវនាវដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យកែលំអសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសហជីពឲ្យស្របតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិ និងដាក់ឲ្យមានការពិគ្រោះយោបល់ជាសាធារណៈ។ក្នុងសេចក្ដីអំពាវនាវរបស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ សរសេរថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសហជីពកម្ពុជា នឹងរំលោភសិទ្ធិស្ដីពីការរៀបចំសមាគម ហើយក៏ជាជំហានដើរថយក្រោយដ៏ធំមួយចំពោះកម្មករ។ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា លោក អាត់ ធន់ គាំទ្រចំពោះការអំពាវនាវរបស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ ដោយលើកឡើងការព្រួយបារម្ភថា ច្បាប់ស្ដីពីសហជីពរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពបង្កើតសហជីព ដែលលោកមិនចង់ឲ្យមាន៖«យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ យល់ឃើញថា អាហ្នឹងវាជាការមិនត្រឹមត្រូវ ហើយស្នើឲ្យមានការពិនិត្យឡើងវិញនៃសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ វាជារឿងមួយល្អ ហើយយើងក៏ស្នើសុំទទូចដល់រដ្ឋាភិបាល ធ្វើយ៉ាងណា គឺត្រូវបញ្ចប់នូវសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ហ្នឹង ហើយបើសិនជាក្នុងករណីនៅតែបន្តធ្វើបែបហ្នឹង គឺត្រូវផ្ដល់ឲ្យមានការវាយតម្លៃ ឬក៏ពិគ្រោះយោបល់ឲ្យបានពេញលេញ ហើយត្រូវធានាថា វាអត់រំលោភអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ការងារដែលមានស្រាប់។ នេះ គឺអ្វីដែលយើងចង់បាន»។លើសពីនេះទៀត អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ បន្តអំពាវនាវដល់ក្រុមម្ចាស់ជំនួយរបស់កម្ពុជា និងក្រុមហ៊ុនធំៗម៉ាកល្បីៗ ដែលទិញសម្លៀកបំពាក់ និងផលិតផលផ្សេងទៀតពីកម្ពុជា គួរតែប្រាប់ដល់រដ្ឋាភិបាលឲ្យផ្ដល់ការធានាថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសហជីពនោះ ស្របតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិ ហើយយកទៅពិចារណាឆ្លង តែនៅពេលណាសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះបានដាក់ពិគ្រោះយោបល់ជាសាធារណៈពេញលេញប៉ុណ្ណោះ។មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលធ្លាប់ឲ្យដឹងថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសហជីព នឹងត្រូវអនុម័តចេញនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥ ហើយសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះនៅមិនទាន់បានដាក់ជាសាធារណៈ ឬផ្ដល់ឱកាសសម្រាប់ផ្ដល់យោបល់ពីកម្មករ សហជីព ឬសាធារណៈនៅឡើយទេ។លោក អាត់ ធន់ ថ្លែងថា ចំណុចពីរដែលជាការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពសហជីព គឺការកំណត់ចំនួនកម្មករពី ២០% ទៅ ២៥% សម្រាប់បង្កើតសហជីព និងការពិន័យថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព។ លោកថា ការកំណត់បែបនេះ ជាឱកាសផ្ដល់ឲ្យខាងនិយោជក ហើយក៏មិនធានាដល់សហជីពដែលមានស្រាប់ដែរ៖ «បើសិនជានិយោជកចង់ឲ្យសហជីពឯករាជ្យហ្នឹងឈប់ ឧទាហរណ៍ថា កម្មករមាន ៣០% ចូលសហជីពណាមួយ បើថៅកែមិនសប្បាយចិត្ត ថៅកែបញ្ឈប់មួយក្រុម គាត់ថាអត់មានការងារធ្វើទាបជាង ២០% សហជីពនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនហ្នឹង គឺត្រូវបានបញ្ឈប់ចោលហើយ។ កន្លែងហ្នឹងហើយធ្ងន់ធ្ងរអំពីសេរីភាព។ បើនិយាយអំពីថ្នាក់ដឹកនាំ វាធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងមាត្រា៧៨ និងមាត្រា៨០ ស្ដីពីទោសពិន័យ។ បានន័យថា គេអាចពិន័យពី ១លានទៅដល់ ១០លាន គេអាចបិទបញ្ជិកាចោល ហើយជាប់គុកពី ១ខែទៅដល់មួយឆ្នាំ។ អ៊ីចឹងបានន័យថា ២ចំណុចហ្នឹងធ្ងន់ធ្ងរបំផុតនៅក្នុងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ហ្នឹង»។អ្នកនាំពាក្យអង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័សនៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ទិត្យ សុធា សុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយពីបញ្ហានេះទេ។វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងមន្ត្រីក្រសួងការងារ បណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ ដើម្បីសុំការពន្យល់បន្ថែមពីបញ្ហានេះបាននៅឡើយទេនៅថ្ងៃទី៨ មិថុនា។សេចក្ដីថ្លែងការណ៍អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ ដដែលសរសេរថា រដ្ឋាភិបាលបានឆ្លងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសហជីពចុងក្រោយកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤ ហើយអង្គការនេះបានទទួលសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះនៅខែតុលា ឆ្នាំ២០១៤ ដែលមើលទៅមិនស្របតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិទេ។ អង្គការនេះ អំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលដកសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះវិញ ហើយដាក់ឲ្យមានការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយអ្នកជំនាញ សមាជិកសហជីព និងអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗទៀត ដើម្បីកែលំអឲ្យស្របតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិ មុនពេលបញ្ជូនឲ្យសភាអនុម័ត៕ដកស្រង់ពីវិទ្យុអាស៊ីសេរី ចេញផ្សាយថ្ងៃទី០៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៥។