-
សង្គមស៊ីវិលទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលពន្លឿនសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសិទ្ធិទទួលព័ត៌មាន
- Issue Date 15-Jan-2015
សិទ្ធិទទួលព័ត៌មាន គឺសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋានមួយក្នុងចំណោមសិទ្ធិជាច្រើនទៀត។ សិទ្ធនេះរួមបញ្ចូលទាំងសេរីភាពក្នុងការប្រកាន់មតិដោយគ្មានការ ជ្រៀតជ្រែក និងសេរីភាពក្នុងការស្វែងរក ការទទួល និងការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន និងគំនិតនានា ដោយគ្មានព្រំដែន ទោះតាមរយៈមធ្យោបាយសម្ដែងមតិ ឬមធ្យោបាយណាមួយក៏ដោយ។ដើម្បីធានាថា ប្រជាពលរដ្ឋមានសិទ្ធិទទួលព័ត៌មានពីអាជ្ញាធរសាធារណៈ ចាំបាច់ត្រូវមានច្បាប់កំណត់ជាមូលដ្ឋាន ដើម្បីឲ្យសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសិទ្ធិទទួលព័ត៌មាន ឆាប់ចេញជារូបរាង។ពលរដ្ឋសហគមន៍ តំណាងរាស្ត្រ មន្ត្រីក្រសួងពាក់ព័ន្ធ និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល សុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលឆាប់បញ្ចេញសេចក្តីព្រាងច្បាប់ ស្ដីពីសិទ្ធិទទួលព័ត៌មានឲ្យបានលឿន។តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សុន ឆ័យ ថ្លែងថា ព័ត៌មានដែលទាក់ទងនឹងផលប្រយោជន៍គ្រួសារ និងចំណូលជាតិ គឺរដ្ឋាភិបាលតែងតែលាក់លៀម ទោះបីព័ត៌មាននោះមិនមានប៉ះពាល់សន្តិសុខជាតិក៏ដោយ៖ «ការដែល មន្ត្រីយើងមួយចំនួនគាត់អាចទទួលមានផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនគាត់ គាត់អាចរក្សាការសម្ងាត់នៃការដែលគាត់ធ្វើសេចក្តីសម្រេចមួយចំនួន ដូចជាកិច្ចសន្យា គឺធ្វើឲ្យព័ត៌មានហ្នឹងស្ថិតនៅមិនមានការដឹងឮ ម្ល៉ោះហើយគាត់អាចប្រព្រឹត្តអំពើណាមួយ ដែលជាផលប្រយោជន៍។ ទី៣ គឺអាចនិយាយថា អត់មានយន្តការបង្ខំគាត់ ម្ល៉ោះហើយ គឺថាត្រូវតែធ្វើឲ្យទៅជាច្បាប់ ហើយក្រសួងមន្ទីរពាក់ព័ន្ធទាំងឡាយ ត្រូវតែគោរពច្បាប់ហ្នឹង ហើយត្រូវផ្តល់រាល់ព័ត៌មានជាសាធារណៈដល់អ្នកដែលគេចង់បាន»។ចំណែកតំណាងបណ្ដាញសហគមន៍កសាងសន្តិភាព លោក សេង សុខហេង ថ្លែងថា សហគមន៍នៅជនបទកម្រទទួលបានព័ត៌មានពិតពីរដ្ឋាភិបាលណាស់។ លោកសុំឲ្យពន្លឿនសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសិទ្ធិទទួលព័ត៌មាន ចេញឲ្យប្រើប្រាស់បានឆាប់។បំភ្លឺតបការទាមទារនោះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងព័ត៌មាន លោក អ៊ុក គឹមសេង ថ្លែងថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសិទ្ធិទទួលព័ត៌មាន កំពុងតែប្រមូលមតិមហាជនតាមរយៈសិក្ខាសាលា ដើម្បីកែលំអច្បាប់នោះឲ្យល្អម៉ត់ចត់ ហើយអាចនឹងបញ្ចប់ការប្រមូលមតិ និងការសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅឆ្នាំ២០១៧៖ «គឺយើងប្រមូលពីការស្នើ ចង់បានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ថាតើគេចង់បានអីខ្លះ ដែលត្រូវដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងច្បាប់ស្ដីពីទទួលបានព័ត៌មាន»។បន្ថែមលើនោះ ប្រធានគម្រោងនៃការិយាល័យសម្របសម្រួលគម្រោងអភិបាលកិច្ចល្អមូលដ្ឋាន ក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ប៊ុត ជិ ថ្លែងថា ព័ត៌មានជាច្រើនក្រសួងមហាផ្ទៃ បានផ្សព្វផ្សាយពីតម្លៃសេវានានា។ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋមិនសូវអានទេ នៅពេលមន្ត្រីបានធ្វើអ្វីមួយឲ្យគាត់ គឺពលរដ្ឋតែងជូនសគុណ។ ហេតុនេះ ដើម្បីបង្វែរការដឹងគុណពីបុគ្គល ឲ្យក្លាយទៅជាការដឹងគុណសមូហភាព ក្រសួងមហាផ្ទៃ កំពុងពិចារណាដាក់ធុងមួយ ដើម្បីពួកគាត់បោះសគុណនោះចូលទៅក្នុងធុង៖ «ពេលដែលយើងធ្វើ អភិបាលកិច្ចល្អ គឺយើងចង់ឃើញប្រជាពលរដ្ឋយើងទទួលបានសមធម៌រវាងគ្នា និងគ្នាស្មើគ្នា សិទ្ធិទទួលព័ត៌មានពីប្រជាពលរដ្ឋដូចគ្នាស្មើគ្នា។ អ៊ីចឹងដើម្បីឲ្យគាត់ទទួលមានឱកាសសមធម៌ជាមួយគ្នា ទាល់តែគាត់ទទួលបានព័ត៌មានដូចគ្នា»។ពាក់ព័ន្ធការជំរុញឲ្យពន្លឿនសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសិទ្ធិ ទទួលព័ត៌មាន នាយកវិទ្យាស្ថានតស៊ូមតិ និងគោលនយោបាយ ហៅកាត់ថា អេភីអាយ (API) លោក ណែប ស៊ីនថៃ ថ្លែងថា ការប្រជុំថ្នាក់ជាតិស្ដីពីសិទ្ធិទទួលព័ត៌មាននៅពេលនេះ គឺចែករំលែកដល់គ្រប់ភាគីនូវលទ្ធផល នៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មី ដែលបានធ្វើកម្រិតជាតិ តំបន់ និងពិភពលោក ទាក់ទងនឹងច្បាប់ស្ដីពីសិទ្ធិទទួលព័ត៌មាន និងការបើកចំហព័ត៌មាន ព្រមទាំងប្រើប្រាស់នូវរបកគំហើញជាជំនួយបន្ថែមទៅលើដំណើរការតាក់ តែងច្បាប់ ស្ដីពីសិទ្ធិទទួលព័ត៌មាន៖ «យើងដឹងហើយថាព័ត៌មានមាន សារសំខាន់ កាលណាប្រជាពលរដ្ឋមនុស្សគ្រប់រូបទទួលមានព័ត៌មានច្បាស់លាស់ជាក់ លាក់ យើងនឹងងាយស្រួលធ្វើការសម្រេចចិត្ត ហើយច្បាប់នេះវាធានាបាននូវការលើកកម្ពស់នូវទំនុកចិត្តរវាង ប្រជាជន និងស្ថាប័នសាធារណៈ ព្រោះលែងមានការលាក់លៀមអីទៀតហើយ គឺថាព័ត៌មានត្រូវតែបើកចំហទៅតាមការកំណត់នៅក្នុងច្បាប់ បើសិនជាច្បាប់និយាយថា ប្រភេទព័ត៌មាននេះជាព័ត៌មានសាធារណៈ រដ្ឋាភិបាលចាំបាច់ត្រូវតែបើកចំហ កាលណាតែបើកចំហច្រើនកាលណា ប្រជាជនទុកចិត្តរដ្ឋាភិបាល»។សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសិទ្ធិទទួលព័ត៌មាន មាន ១៤ជំពូក និង ៨១មាត្រា ដែលសិក្ខាសាលាស្ដីពីសិទ្ធិទទួលព័ត៌មាន នឹងពិភាក្សាបន្តទៅថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ ទៀត៕ដកស្រង់ចេញពី វិទ្យុអាស៊ីសេរី (RFA) ចេញផ្សាយថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៤ ។