-
CCHRអះអាងថាច្បាប់អង្គការនឹងផ្តល់អំណាចដល់រដ្ឋាភិបាលគ្រប់គ្រងសង្គមស៊ីវិល
- Issue Date 19-Jun-2015
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា(CCHR) បានចាត់ទុកថាច្បាប់ស្តីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល នឹងផ្តល់អំណាចដល់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការគ្រប់គ្រង អង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅកម្ពុជា ដោយមជ្ឈមណ្ឌលអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋសភាបដិសេធសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ប្រសិនបើមិនមានការពិភាក្សាឲ្យបានទូលំទូលាយ។សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលដែលចេញផ្សាយនៅថ្ងៃពុធនេះឲ្យដឹងថារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានធ្វើសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ«យ៉ាងសម្ងាត់» និង«ព្រងើយកន្តើយ»ចំពោះមតិយោបល់ពីសង្គមស៊ីវិល។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍បន្តថា «ប្រសិនបើច្បាប់នេះត្រូវបានអនុម័ត ច្បាប់អង្គការសមាគមនេះនឹងប្រគល់អំណាចយ៉ាងទូលាយដល់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការ គ្រប់គ្រងសកម្មភាពរបស់សមាគម និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងអស់ នឹងអាចនាំឲ្យមានការរំលោភបំពានដ៏ធ្ងន់ធ្ងរលើសិទ្ធិសេរីភាពក្នុង ការបង្កើតសមាគម និងការចូលរួមក្នុងជីវភាពសាធារណៈ ដែលធានក្នុងច្បាប់ជាតិ និងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិនានាដែលកម្ពុជាជារដ្ឋភាគី រួមទាំងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិមយោបាយផងដែរ»។សេចក្តីថ្លែងការណ៍ឲ្យដឹងទៀតថា«មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា សោកស្តាយជាខ្លាំងដែលកន្លងមករដ្ឋាភិបាលបានត្រឹមតែសន្យាលើ បបូរមាត់ថានឹងអនុញ្ញាតឲ្យអង្គនីតិប្រតិបត្តិ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីទទួលបានសេចក្តីព្រាងដែលអាចទទួលយកបានទាំងសងខាង»។មជ្ឈមណ្ឌលបានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលបង្ហាញពីឥរិយាបថបើកទូលាយក្នុង ការពិភាក្សាលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ។ មជ្ឈមណ្ឌលបញ្ជាក់ថា«ប្រសិនបើមិនមានការពិគ្រោះយោបល់ដ៏មានអត្ថន័យ និងភ្លាមៗទេនោះ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះគួរតែត្រូវបដិសេធ»។កន្លងទៅ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បញ្ជាក់ថា«ហើយការពិគ្រោះ យោបល់មិនមែនរឿងថ្មីថ្មោងទេ ពិគ្រោះយោបល់ហ្នឹងវាច្រើនពេកហើយ។ ឥឡូវធាតុចូលថ្មីៗបន្ថែមទៀត ក៏ត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់។ ប្រទេសដទៃមានច្បាប់ ប្រទេសខ្មែរហេតុអ្វីគេជំទាស់នឹងច្បាប់។ ប៉ុន្តែឥឡូវ សំឡេងហាក់ដូចជាមិនជំទាស់នឹងមិនឲ្យចេញច្បាប់ទេ ប៉ុន្តែសុំពិគ្រោះយោបល់។ ហើយយោបល់នេះយើងបានយកចិត្តទុកដាក់ពេញទំហឹង អ្វីដែលយើងអាចទទួលបាន អ្វីដែលយើងមិនអាចទទួលបាន»។ លោកអះអាងថាច្បាប់នេះនឹងការពារ និងបើកទូលាយឲ្យអង្គការ សមាគម ទាំងនេះធ្វើសកម្មភាពដោយទូលាយទៅតាមផ្លូវច្បាប់ និងមានច្បាប់គ្រប់គ្រង។អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា និងជាប្រធានគណៈកម្មការទី៥នៃរដ្ឋសភា លោក ឈាង វុន មានប្រសាសន៍ថា លោកបានដឹងថាសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះបានមកដល់រដ្ឋសភាហើយកាលពី ម្សិលមិញ តែលោកថាលោកមិនទាន់បានទទួលសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនៅឡើយទេ។ លោកថាលោកមិនដឹងថាគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភានឹងបញ្ជូន សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះទៅកាន់គណៈកម្មការណាមួយនៃរដ្ឋសភានោះទេ។ លោកបញ្ជាក់ថាបើសិនជាគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភា ប្រគល់សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះមកកាន់គណៈកម្មការទី៥របស់លោក នោះលោកនឹងបើកឲ្យមានកិច្ចពិភាក្សាឲ្យបានទូលំទូលាយភ្លាម បន្ទាប់ពីពិភាក្សាផ្ទៃក្នុងគណៈកម្មការរួចរាល់។អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងជាអនុប្រធានទី១រដ្ឋសភា លោក កឹម សុខា បានអះអាងនៅថ្ងៃពុធនេះថាច្បាប់អង្គការនេះមិនទាន់មានភាពចាំបាច់ នៅឡើយនៅពេលនេះ ដោយលោកថាកម្ពុជាមានចច្បាប់ជាច្រើនទៀតដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ ។សេចក្តីព្រាងច្បាប់ចុងក្រោយ ដែលរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ទៅរដ្ឋសភា មាន៩ជំពូក និងមាន៣៩មាត្រា។ មាត្រា២៤នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះបានចែងថា« អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលបរទេស ឬសមាគមបរទេស ត្រូវប្រកាន់ជំហរអព្យាក្រឹតចំពោះគ្រប់គណបក្សនយោបាយនៅ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា»។ មាត្រា១០នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះចែងថា សមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ត្រូវជូនដំណឹងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរអំពីព័ត៌មានរាល់គណនីដែលត្រូវ បើកសម្រាប់កិច្ចប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួននៅធនាគារក្នុង ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ មាត្រា២៥ចែងថាសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ត្រូវផ្ញើបាយការណ៍បូកសរុបសកម្មភាពការងារ និងរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុប្រចាំឆ្នាំទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ និងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។ មាត្រា២៥ បន្តថាក្នុងករណីចំបាច់ ក្រសួងមហាផ្ទៃ អាចស្នើសុំរបាយការណ៍ស្តីពីសកម្មភាព និងនយោបាយហិរញ្ញវត្ថុប្រចាំឆ្នាំរបស់សមាគម។ករណីដែលសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល មិនអនុវត្តតាមមាត្រា១០ មាត្រា២៤ និងមាត្រា២៥ ក្រសួងមហាផ្ទៃត្រូវជូនដំណឹងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរដោយទុករយៈពេលយ៉ាង យូរ៣០ថ្ងៃ ថ្ងៃនៃថ្ងៃធ្វើការ។ ករណីមិនអនុវត្តតាម ក្រសួងនឹងជូនដំណឹងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរផ្អាកសកម្មភាពបណ្តោះអាសន្ន រយៈពេលយ៉ាងយូរ៩០ថ្ងៃ។ ក្នុងករណីនៅតែមិនព្រមអនុវត្ត ក្រសួងមហាផ្ទៃត្រូវសម្រេចជាលាយលក្ខណ៍អក្សរលុបឈ្មោះចេញពីបញ្ជី។នាយកប្រតិបត្តិនៃគណៈកម្មាធិការសហប្រតិបត្តិការដើម្បីកម្ពុជា លោក សឿង សារឿន មានប្រសាសន៍ថាសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះមិនបានកំណត់និយមន័យឲ្យបាន ច្បាស់ ដែលអាចឲ្យរដ្ឋាភិបាលចាត់វិធានការចំពោះសមាគម ឬអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដែលរដ្ឋាភិបាលយល់ថាមិនផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់ខ្លួន។ លោកបញ្ជាក់ថាពាក្យទាំងនោះរួមមានអព្យាក្រឹតភាព ពាក្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខសង្គម សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងវប្បធម៌ជាដើម។លោកមានប្រសាសន៍ថា«តាមការវិភាគមួយចំនួន វាមានលក្ខណៈហានិភ័យខ្ពស់។ អត់មាននិយមន័យឲ្យច្បាស់ពាក្យអព្យាក្រឹត។ ត្រូវការពន្យល់ឲ្យបានលម្អិត បើមិនអញ្ចឹងការបកស្រាយនឹងមានភាពចម្រូងចម្រាស់ ហើយការអនុវត្តស្រេចតែចិត្ត»៕ដកស្រង់ពីសារព័ត៌មានសម្លេងប្រជាធិបតេយ្យ ចេញផ្សាយថ្ងៃទី ១៧ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ២០១៥។